Vấn Đề Hộ Niệm Cho Người Sắp Lâm Chung?
Thích Phước Thái
-o0o-
Hỏi: Con nghe nói hộ niệm vãng sanh, nhứt là cho người hấp hối sắp chết, nhưng con không hiểu phải hộ niệm như thế nào mới đúng cách? và phải làm sao cho người chết được lợi lạc vãng sanh? Kính xin Thầy hoan hỷ chỉ dạy cho chúng con được hiểu rõ.
Đáp: Đây là một vấn đề rất hệ
trọng đối với những người tu theo pháp môn Tịnh
độ, niệm Phật cầu vãng sanh. Những người mà tịnh
nghiệp của họ đã thuần thục, hiện đời họ đã niệm
Phật chứng được niệm Phật Tam Muội, tức được
nhất tâm bất loạn, Thánh cảnh hiện tiền rồi, thì
việc hộ niệm không cần thiết nữa. Vì họ đã vãng
sanh ngay trong hiện đời rồi. Thật ra, trong
thời mạt pháp nầy, đối với hạng người nầy thật
không phải dễ có. Đó phải là bậc thượng căn
thượng trí mới có được.
Ngoài ra, nếu chưa được như thế, thì giờ phút
sắp lâm chung, đối với việc hộ niệm hay trợ niệm
là điều tối thiết yếu, thiết nghĩ, chúng ta cũng
cần nên tìm hiểu thật kỹ về vấn đề nầy.
Trong khuôn khổ giới hạn của trang giấy phạm vi
vấn đáp, chúng tôi không thể nào trình bày cho
tận tường chi tiết hết được. Ở đây, chúng tôi
chỉ xin được trình bày một cách khái yếu vấn đề
mà thôi.
Đời người, khi sắp mất, hay cuối nẻo đường trần
có 3 lối rẽ để đi. Một là tiến thẳng lên Thánh
đạo, vãng sanh Cực Lạc tức thời, lối đi nầy chỉ
dành cho những người cực thiện. Hai là lối đi
vào thiện đạo và ba là lối đi vào ác đạo. Lối đi
vào thiện đạo dù có được tốt đẹp ít khổ, nhưng
vẫn còn quanh quẩn luân chuyển vào nhơn đạo hoặc
thiên đạo. Thứ ba là lối đi vào ác đạo, đây là
con đường trầm luân thọ khổ muôn kiếp, mà không
một ai muốn bước chân vào. Tuy không muốn, nhưng
nghiệp ác hiện đời đã gây tạo, thì phải tránh
như thế nào đây? Cho nên đối với hai hạng người
sau nầy, thì việc hộ niệm trong giờ phút sắp lâm
chung thật vô cùng quan yếu. Nhưng phải hộ niệm
như thế nào để cho người sắp lâm chung mới được
lợi lạc vãng sanh? Đó là điều mà người đóng vai
trò hộ niệm giúp cho những người sắp chết, thiết
nghĩ, cũng cần nên biết qua.
Hai chữ hộ niệm có nghĩa là giúp cho người sắp
chết có được chánh niệm. Chữ niệm nầy, có nghĩa
là chánh niệm. Nói cách khác là mình giúp (hộ)
cho họ nhớ (niệm) Phật, tức đồng với tâm niệm
Phật, vì tâm niệm Phật là chánh nhân thành Phật.
Vì muốn nhắc nhở người bệnh luôn nhớ đến Phật,
mà không nhớ đến duyên trần, vì nhớ đến duyên
trần là mất chánh niệm hay tịnh niệm, thì rất
trở ngại cho việc vãng sanh. Do đó, mà người hộ
niệm là chiếc phao nổi để người bệnh sắp chết
nương vào.Vì sao? Vì lúc nầy, người bệnh tứ chi
đau nhức rã rời, nếu là người bị mang chứng bệnh
nan y, như ung thư chẳng hạn, thì sự hành hạ xác
thân, bởi cơn đau nhức hoành hành thật là khó tả.
Do đó, tâm thần của họ dễ bị tán loạn, dù cho
bình thường, họ có công phu niệm Phật, nhưng vì
chưa đạt đến chỗ thuần thục, nên dễ bị tán tâm.
Bởi thế, nên họ rất cần người khác hộ niệm. Lúc
nầy, người bệnh hoàn toàn mất hết tự chủ, tinh
thần rối loạn, nghĩ nhớ lung tung, thật khó tập
trung vào câu hiệu Phật. Nên người hộ niệm phải
giúp cho họ tập trung tinh thần về với chánh
niệm bằng cách chí thành tha thiết niệm Phật.
Điều ta nên nhớ, người bệnh vừa dứt hơi thở,
nhưng chưa thật chết hẳn, thần thức chưa hoàn
toàn rời khỏi thể xác, ít nhứt là 2 tiếng đồng
hồ, nên giờ phút nầy, vẫn còn rất cần thiết cho
việc hộ niệm, niệm Phật.
Người bệnh được vãng sanh hay không, ngoài phần
chánh nhân tu niệm bình nhật của họ ra, phần lớn
là nhờ vào giờ phút hộ niệm nầy. Do đó, những
người thân quyến hay con cháu trong gia đình, là
những nhân tố chánh giúp cho người thân của mình
không bị đọa lạc vào cảnh khổ. Nếu giờ phút quan
trọng nầy, mà thân nhân hay bạn bè, không biết
cách hộ niệm, chẳng những không niệm Phật giúp
cho người thân mình có thêm chánh niệm, trái lại,
còn gây thêm cho họ nhiều rối loạn, lo âu, buồn
bực v.v… thì thật là tai hại nguy hiểm vô cùng.
Cho nên, nếu mọi người thật sự thương thân nhân
của mình, thì chỉ nên một lòng chắp tay tha
thiết mà thành tâm niệm Phật.
Ngoài ra, không nên có thái độ hay lời nói gây
xúc phạm đến người bệnh sắp lâm chung. Vì lúc
nầy hơn bao giờ hết, người bệnh dễ hay sanh bực
tức giận hờn.
Cách hay nhất trong giờ phút nầy, nên cần có ít
nhất là một người biết cách trợ niệm, để giúp đỡ
chỉ bảo mọi việc cho thân nhân và bạn bè. Người
nầy rất là cần thiết. Vì thân nhân của người sắp
chết, ai nấy đều tỏ ra rất bối rối lo buồn, nên
không còn đủ bình tĩnh để lo trợ niệm giúp đỡ
cho bệnh nhơn.