- Nếu thức của ngươi từ sắc tướng ra, chẳng từ kiến tinh ra, thì chẳng thấy sáng, cũng chẳng thấy tối, sáng tối đã chẳng thấy tức chẳng có sắc không, sắc tướng kia còn chẳng có thì thức do đâu mà ra? - Nếu từ hư không ra, chẳng phải sắc tướng, cũng chẳng phải kiến tinh. Nếu chẳng phải kiến tinh thì chẳng thể phân biệt, tự nhiên không thể biết được các tướng sáng tối và sắc không. Nếu chẳng phải sắc tướng thì sở duyên diệt mất, vậy kiến, văn, giác, tri chẳng có chỗ an lập. Giữa hai thứ chẳng phải kể trên, nếu “không” thì thức đồng như chẳng có; nếu “có” thì thức đồng như các vật, dẫu cho có thức của ngươi cũng thành vô dụng. LƯỢC GIẢI Hư không vô hình, vốn chẳng có bản thể, nếu tâm thức từ hư không ra thì cũng giống như hư không, chẳng có bản thể để nương tựa, tức là thức chẳng phải sắc tướng, cũng chẳng phải kiến tinh. Giữa hai thứ chẳng phải kể trên, nếu cho là “không bản thể” thì thức đồng như không có; nếu cho là “có bản thể” thì thức đồng như các vật; vật thì vô tri, chẳng có tánh phân biệt, vậy dẫu cho có thức cũng thành vô dụng. ***** - Nếu khi không vô nhân mà ra, thì sao chẳng cho mặt trời là mặt trăng? - Ngươi hãy suy xét kỹ càng, cái thấy phải nhờ mắt ngươi, sắc tướng là cảnh của tiền trần; những gì có tướng mới thành có, chẳngtướng ắt thành không, như vậy thức từ đâu mà ra? - Thức thì linh động, kiến tinh thì trong lặng, chẳng hòa chẳng hợp, kiến, văn, giác, tri đều như thế, chẳng lẽ thức khi không tự ra? - Nếu thức này vốn chẳng từ chỗ nào ra, sự dụng của kiến, văn, giác, tri trạm nhiên viên mãn, tánh chẳng năng sở. Vậy địa, thủy,hỏa, phong, hư không và bổn kiến, bổn thức, gọi là Thất Đại, thể tánh chơn thật viên dung, ấy đều là Như Lai Tạng, vốn chẳng sanh diệt. - A Nan! Tâm ngươi vọng chấp, chẳng ngộ kiến, văn, giác, tri, vốn là Như Lai Tạng, ngươi hãy xét sáu chỗ tâm thức này là đồng hay dị, là có hay không, là chẳng đồng dị hay chẳng có không? - Ngươi còn chẳng biết, trong Như Lai Tạng, tánh thức minh tri, giác minh chơn thức (tánh của bổn thức rõ ràng chơn tri, bổn giác vốn sáng tỏ là giác minh, phân biệt mà chẳng năng sở đối đãi là chân thức), diệu giác trạm nhiên, như như bất động, chẳng thể nghĩ lường được, đầy trùm pháp giới, hiển bày khắp mười phương hư không đâu có xứ sở, tùy theo nghiệp của chúng sanh biến hiện các cảnh giới hiện hữu. Người thế gian chẳng biết, lại mê lầm cho là tánh nhân duyên và tự nhiên, ấy đều là do tâm thức phân biệtsuy lường. Phàm là lời nói đều chẳng phải nghĩa thật.Bấy giờ, A Nan và đại chúng được sự khai thị vi diệu của Phật, thân tâm phẳng lặng, chẳng còn ngăn ngại, mỗi mỗi tự biết tâm thức cùng khắp mười phương, thấy mười phương hư không như xem các vật trong bàn tay; tất cả vật tượng trên thế gian đều vốn là tánh Bồ Đề sáng suốt của diệu tâm. Tâm tánh tròn đầy, cùng khắp mười phương, xem lại cái thân của cha mẹ sanh ra, như mảy bụi lửng lơ trong mười phương hư không thoạt còn thoạt mất; như một bọt nước trôi trong biển cả, chẳng biết sanh diệt từ đâu. Rõ ràng tự biết được cái bổn lai thường trụ chẳng diệt của diệu tâm, được pháp chưa từng có, nên chắp tay lễ Phật và nói kệ tán thán Phật rằng: Diệu trạm tổng trì bất động tôn, Thủ Lăng Nghiêm Vương thế hy hữu. Tiếu ngã ức kiếp điên đảo tưởng. Bất lịch tăng kỳ hoạch pháp thân. Nguyện kim đắc quả thành Bửu Vương Hườn độ như thị hằng sa chúng. Tương thử thâm tâm phụng trần sát, Thị tắc danh vi báo Phật ân. Phục thỉnh Thế Tôn vi chứng minh, Ngũ trược ác thế thệ tiên nhập. Như nhất chúng sanh vị thành Phật, Chung bất ư thử thủ nê hoàn, Đại hùng đại lực đại từ bi, Hy cánh thẩm trừ vi tế hoặc. Linh ngã tảo đăng vô thượng giác, Ư thập phương giới tọa đạo tràng, Thuấn Nghĩa Đa tánh khả tiêu vong, Thước Ca Ra tâm vô động chuyển. Dịch nghĩa: Trong lặng vạn năng chẳng động tịnh (l) Lăng Nghiêm Đại Định đời hy hữu (2) Tiêu điên đảo tưởng từ vô thỉ, Chẳng nhọc nhiều kiếp được Pháp thân. Nguyện nay đắc quả thành Chánh Giác, Độ thoát chúng sanh như hằng sa. Hết lòng phụng sự vô số cõi, Thế mới gọi là đền ơn Phật, Cúi xin Thế Tôn chứng minh cho, Ngũ trược ác thế nguyện vào trước, Nếu một chúng sanh chưa thành Phật, Quyết chẳng tự mình chứng Niết Bàn, Đại hùng đại lực đại từ bi, Mong dứt trừ tập khí vi tế. Khiến con mau đến Vô Thượng Giác, Mười phương thế giới tọa đạo tràng. Dẫu cho hư không bị tiêu mất, Bổn tâm kiên cố chẳng lay động. GHI CHÚ: (1) Trong lặng vạn năng chẳng động tịnh. Tại sao “Diệu trạm tổng trì bất động tôn” dịch là “Trong lặng vạn năng chẳng động tịnh”? Chữ “Trạm” nghĩa là trong lặng chẳng động, nhưng chưa phải là “Diệu Trạm”; chẳng động chẳng tịnh cũng chẳng trụ nơi chẳng động tịnh, mới được gọi là “Diệu Trạm”. Tổng nhất thiết pháp, trì nhất thiết nghĩa, tổng trì tất cả pháp nghĩa, nên nói là “Vạn Năng” vậy. (2) Lăng Nghiêm Đại Định đời hy hữu: Tại sao “Thủ Lăng Nghiêm Vương” dịch là “Lăng Nghiêm Đại Định”? Vì Thủ Lăng Nghiêm chỉ là tên của Kinh, Kinh đã phổ biến trên đời thì chẳng phải là hy hữu, cần phải theo đó tu chứng được Đại Định mới là hy hữu. Có nhập định, xuất định, chưa phải là “Đại Định”,”Đại Định” thì chẳng có xuất nhập, lúc đang náo động vẫn là Định, nên gọi là Đại Định, vậy mới được làm vua trong tất cả định (Thủ Lăng Nghiêm Vương)